เมื่อรถยนต์พลิกคว่ำ ถือเป็นเหตุการณ์ที่รุนแรงและอันตราย การเข้าใจหลักฟิสิกส์ที่อยู่เบื้องหลังการพลิกคว่ำสามารถช่วยให้ผู้ขับขี่หลีกเลี่ยงอุบัติเหตุเหล่านี้ได้ บทความนี้จะเจาะลึกกลไกการพลิกคว่ำของรถยนต์ ตรวจสอบแรงที่กระทำและปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเสี่ยงต่อการพลิกคว่ำของรถ
การพลิกคว่ำเริ่มต้นจากแรงเสียดทานบนถนนน้อยที่สุด เนื่องจากล้อหมุนได้อย่างอิสระ เมื่อรถหมุนในแนวนอนสัมพันธ์กับทิศทางการเคลื่อนที่ การลื่นไถลของยางจะเพิ่มขึ้น ทำให้เกิดแรงเสียดทานนอกจุดศูนย์กลางการหมุนปกติ แรงเสียดทานนี้ถ่ายโอนพลังงานการเคลื่อนที่จากพื้นดินไปยังรถยนต์ ยกจุดศูนย์กลางมวลขึ้น เมื่อยกสูงขึ้นเพียงพอ รถจะสามารถหมุนได้อย่างอิสระโดยสัมผัสพื้นน้อยที่สุด
การสัมผัสกับพื้นดินในภายหลังจะแปลงพลังงานการเคลื่อนที่ของรถยนต์เป็นพลังงานการหมุนอย่างมีประสิทธิภาพ กระบวนการนี้จะชะลอโมเมนตัมการเคลื่อนที่ไปข้างหน้าของรถ ในขณะที่เร่งการหมุนจนกระทั่งรถพลิกตะแคง การหมุนจะดำเนินต่อไปจนกว่าพลังงานจะกระจายไปเป็นความร้อนจากการชนกับพื้น ทำให้รถหยุด
สถานการณ์การพลิกคว่ำหลักๆ มีสองแบบ คือ การลื่นไถลบนเส้นทางตรงและการลื่นไถลในทางโค้ง บนทางตรง การพลิกคว่ำเกิดขึ้นได้ยาก เว้นแต่รถจะถูกชน นี่เป็นเพราะจุดศูนย์กลางมวลของรถต่ำ และยางได้รับการออกแบบให้มีแรงเสียดทานตามยาวสูงและแรงเสียดทานด้านข้างต่ำบนพื้นผิวเรียบเช่นแอสฟัลต์
อย่างไรก็ตาม ในทางโค้ง การออกแบบยางไม่สามารถป้องกันการพลิกคว่ำได้หากถนนสิ้นสุดลงอย่างกะทันหัน ภูมิประเทศที่ขรุขระทำให้เกิดแรงเสียดทานสูงสุด บังคับให้รถพลิกคว่ำ เทคนิคการบังคับเลี้ยวสามารถควบคุมการลื่นไถลบนเส้นทางตรงได้ แต่การควบคุมรถในทางโค้งหลังจากสูญเสียการยึดเกาะมักเป็นไปไม่ได้
โดยทั่วไป รถยนต์ที่มีน้ำหนักมากจะต้านทานการพลิกคว่ำบนทางตรงได้มากกว่า แม้ว่าความสูงของจุดศูนย์กลางมวลจะใกล้เคียงกันในรถยนต์ส่วนใหญ่ (ยกเว้นรถยนต์อย่างเช่น Jeep) รถยนต์ที่มีน้ำหนักมากจะมีมวลมากกว่า ดังนั้นจึงต้องใช้พลังงานมากกว่าในการยก
เคล็ดลับการขับขี่ที่สำคัญ: ไม่ว่าจะลื่นไถลหรือพลิกคว่ำ การปรับพวงมาลัยเล็กน้อยในทิศทางการเคลื่อนที่อาจช่วยให้ควบคุมรถได้อีกครั้ง อย่างไรก็ตาม ต้องระมัดระวังสิ่งกีดขวางที่อาจเกิดขึ้นข้างหน้า เช่น รถคันอื่นอยู่เสมอ
